อาหารมังสวิรัติ และ เจ ต่างกันอย่างไร

แกงเขียวหวานเจยอดมะพร้าวอ่อน

อาหารทั้งสองประเภทนั้นหากพิจรณาอย่างผิวเผินนั้นจะมีความเหมือนกันอยู่อย่างหนึ่งคือ อาหารจะไม่มีส่วนประกอบที่มาจากสัตว์ แต่ในความเหมือนนั้นมีความแตกก่างกันอยู่คือ อาหารเจ นั้นจะได้รับอิทธิพลจากชาวจีนที่นั้นถือศาสนาพุทธนิกายมหายาน ซึ่งคำว่า "เจ" นั้นหมายถึง “อุโบสถ หรือ การรักษาศีล ๘” ดังนั้นการประกอบอาหารเจจะไม่ใช้ส่วนประกอบที่มาจากพืชที่มีกลิ่นฉุน 5 ประเภท ได้แก่ ผักชี กระเทียม หัวหอม (รวมทั้งหอมแดงหอมขาว หัวหอมใหญ่ ต้นหอม) หลักเกียว (กระเทียมโทนจีน ไม่ค่อยพบในประเทศไทย) กุยช่าย และใบยาสูบ เนื่องจากความเชื่อที่ว่าอาหารดังกล่าวทำให้เกิดกำหนัด

ส่วนอาหารมังสวิรัตินั้นมีความหมายคือ อาหารที่ประกอบขึ้นจากพืช และไม่มีส่วนประกอบของสัตว์ร่วมอยู่ แต่ว่ามังสวิรัตินั้นยังแยกย่อยไปได้อีกหลายประเภทตามความเชื่อของกลุ่มคนในแต่ละพื้นที่ 

มังสวิรัติ (Vegetarian or Vegie) เป็นกลุ่มที่จะไม่ทานเนื้อสัตว์ ,สัตว์ปีก และอาหารทะเล แต่จะไม่เคร่งเท่ากับกลุ่มที่ทาน อาหารเจ เพราะยังสามารถรับประทานอาหารที่มาจากพืชต้องห้ามทั้งห้าประเภทได้ตามปกติ

กึ่งมังสงิรัติ (pescetarian) คำว่า pescetarian มาจากรากภาษาอิตาเลี่ยน และ อังกฤษรวมกันคือ pesce ในภาษาอิตาเลี่ยนแปลว่า "ปลา" รวมกับคำว่า vegetarian ในภาษาอังกฤษ กลุ่มนี้จะรับประทานอาหารมังสวิรัติ และเนื้อปลาเท่านั้น 

มังสวิรัตินม (Lacto-Vegetarian) โดยบางครั้งอาจจะเรียกว่า Lactarian จะทานอาหารมังสวิรัติรวมไปถึงผลิตภัณฑ์จากนม แต่จะไม่กินเนยแข็ง และ ใข่ ซึ่งตัวอย่างของคนในกลุ่มนี้ได้แก่ ผู้ที่นับถือศาสนาฮินดู และ พุทธศาสนาบางกลุ่ม

มังสวิรัติไข่ (Ovo – Lacto Vegetarian) เป็นกลุ่มที่ทานมังสวิรัติ ที่ไม่ทานเนื้อสัตว์ทุกชนิด แต่ทานนมและไข่ หรือผลิตภัณฑ์จากไข่ ตัวอย่างที่เห็นได้ชัดได้แก่ ชาวคริสเตียนนิกายคริสจักร์วันเสาร์ (Seventh-Day-Adventist)

มังสวิรัติบริษุทธุิ์ หรือ เจ (Vegan) เป็นกลุ่มที่รับประทานอาหารที่ประกอบขึ้นมาจากผักที่ไม่มีกลิ่นฉุน ผลไม้ ธัญพืช โดยจะไม่ทานเนื้อสัตว์ ไข่ หรือผลิตภัณฑ์ที่ทำมาจากไข่ หรือสัตว์เลยแม้แต่อย่างเดียวเลย

จะเห็นได้ว่าอาหารจำพวกมังสวิรัตินั้นมีให้เลือกรับประทานได้หลายรูปแบบในปัจจุบันนี้ และสามารถทำรับประทานที่บ้านได้อย่างง่ายๆ ซึ่งนอกจากจะเป็นการปฎิบัติธรรมโดยการลดละการเบียดเบียนชีวิตสัตว์แล้ว ยังช่วยให้สุขภาพดีขึ้นอีกด้วยเนื่องจากในพืชผักนั้นประกอบด้วยสารอาหรประเภทเส้นใย ช่วยให้ระบบขับถ่ายทำงานได้ง่ายขึ้น